Wat zit er in de Duurzame Dinsdag koffer 2016?
Download de Analyse Duurzame Dinsdag 2016
Samenvatting
- 511 inzendingen, hoogste aantal ooit
- groei van het aantal inzendingen door bedrijven. Sociale onderneming lijkt steeds meer populaire organisatievorm om bij te dragen aan duurzame ontwikkeling
- Groei van het aantal inzendingen met lokaal bereik
- Groeiend aantal inzenders zoekt contact met overheid en zoekt naar financiering
Top 5 thema’s 2016
- Klimaat (CO2 reductie, klimaatbestendig maken van steden, etc.)
- Techniek (initiatieven met een technische oplossing voor een duurzaamheidsvraagstuk)
- Circulaire economie (waarin grondstoffen hun waarde behouden)
- Energie opwekken (door burgers zelf in gemeenschappen)
- Bewustwording (anderen motiveren tot duurzaam gedrag)
- stijgers: voedsel, afval, biodiversiteit en mobiliteit
10 trends en ontwikkelingen:
- Voedsel van de toekomst:
Meer plantaardig eten (ook algen en zeewier), groenterevolutie, korte ketens, verduurzaming van horeca en evenementencatering, minder voedselverspilling, verbindingen met praktijkonderwijs, buurtmoestuinen
- Duurzaamheidstransitie vanuit de wijk:
Energietransitie door burgers, verduurzamen met je buren, oriëntatie op de wijk voor energie, composteren, voedsel produceren, ruilen en delen, samen doen.
- Mensen gaan ‘off grid’
Tiny and smart housing, off-grid wonen, permacultuur, architectuur met een missie.
- Biobased: grondstof als fundament
CO2-als grondstof, producten bedenken van restmateriaal (van mest naar bioplastic), minerale grondstoffen mijnen, circulaire producten als alternatief voor vervuilers (asfalt)
- Bodem en water: terugwinnen van minerale grondstoffen
Mineralen uit zeewater, zware metalen uit slib, div ontziltinginitiatieven, zout winnen (als bouwmateriaal) icm schoon drinkwater produceren.
- Natuur en biodiversiteit krijgen meer waarde
stadsnatuur, klimaatbuffer, particuliere natuurontwikkeling, welbevinden en gezondheid, educatie, relatie werk(plek)&natuur
- Gezonde stad: aandacht voor luchtkwaliteit en leefbaarheid
Verbeteren luchtkwaliteit, minder gemotoriseerd verkeer, sociale leefbaarheid en groen. Onderzoek toename pakketvervoer aanleiding voor initiatieven.
- Tussenschakels verdwijnen en er komt meer transparantie
korte (gesloten) ketens, regionale economie, duurzame mode, voedsel, transparantie
- Open broedplaatsen en ongedwongen duurzaamheid
samen innoveren, cross-overs, hubs en labs, duurzaam is leuk, hip en happening, experimenteerruimte, springplank naar start-ups
- Ont-organiseren, systeemverandering op komst
sociale innovatie, nieuwe ordening en rollen, anders doen dan voorheen
Signalen voor de politiek
- Goedkope afvalverbranding, gemeentelijke afvalcontracten en goedkope olie zitten circulaire initiatieven en in de weg. Initiatieven die afval willen reduceren en willen ombuigen tot nieuwe grondstof, lopen aan tegen de overcapaciteit van onze verbrandingsovens. Verbranding is nu zo goedkoop, dat het voor veel afvalinitiatieven moeilijk is een business model te bouwen. Zij spreken over afvalverbrandingsovens als grondstoffen crematoria. Kunnen er maatregelen worden genomen op dit vlak, bijvoorbeeld belasting heffen op afvalverbranding?
- Initiatieven komen moeilijk binnen bij de overheid. Duurzaam inkopen lukt alleen als inkopers en beleidsmakers samenwerken en goed weten om te gaan met innovatie. Duurzaam inkopen wordt nog onvoldoende ingezet als beleidsinstrument. Hoe kan de rijksoverheid duurzaam inkopen bij overheden (inclusief het rijk zelf) stimuleren?
- De duurzaamheidstransitie vindt steeds meer plaats vanuit wijken en buurten. In feite is hier sprake van een ‘decentralisatie georganiseerd door de burger’. Gemeenten spelen een steeds belangrijker rol, maar zijn niet altijd geëquipeerd. Hoe kunnen gemeenten beter gepositioneerd, voorbereid en bijgestaan worden op hun duurzaamheidstaak?
- Er is een groot aantal duurzame producten en diensten dat direct door consument, bedrijven en overheid gekocht en gebruikt zouden kunnen worden. Zij missen zichtbaarheid. Er is een sterke roep om meer te doen aan het zichtbaar/vindbaar maken van duurzame producten en diensten. De overheid zegt geen ‘reclame’ te kunnen maken voor duurzame producten. Hoe kunnen we dat dan wel regelen.
- Aantal sociaal duurzaam ondernemers groeit. Innovatie van sociaal ondernemers lijkt niet goed aan te sluiten op innovatie-circuits. Innovatie-financiers zijn vooral gericht op economisch gedreven innovaties. Sociaal ondernemers missen ‘lobby-kracht’. Er is behoefte aan innovatie-financiering met langere termijn-blik en oog voor nieuwe sociale business cases met social return on investment.
De waarde van Duurzame Dinsdag
Duurzame Dinsdag is het enige podium waar mensen hun initiatief of idee kenbaar kunnen maken aan politiek en beleid. Uit een in 2012 gehouden enquête bleek dat voor 90% van de respondenten een belangrijke reden om mee te doen aan Duurzame Dinsdag. In de koffer zit een dwarsdoorsnede van onderwerpen waar Nederland zich mee bezig houdt op het gebied van duurzaamheid en waar initiatiefnemers tegen aan lopen. Duurzame Dinsdag laat ook de onderwerpen van de toekomst zien. Zo’n tien jaar geleden zagen we bijvoorbeeld veel initiatieven om het gebruik van plastic tassen te verminderen. Anno 2016 is het roer definitief om. Door de inzendingen te beschouwen krijgt men informatie over kansen en belemmeringen voor duurzame initiatieven, waar de systeemwereld iets mee kan. Het laat zien waar politieke aandacht nodig is (zie hoofdstuk 5). En waar beleidsmakers beter kunnen aansluiten op wat er leeft én gaat leven. Door Duurzame Dinsdag zijn politiek en beleidsmakers nog beter in staat om de context te scheppen die nodig is voor bloeiend en groeiend maatschappelijk initiatief ten behoeve van snellere duurzame ontwikkeling.
Download de Analyse Duurzame Dinsdag 2016
