Van TassenBol naar innovatiemakelaar op het gebied van bioplastics en circulaire-economie

‘In het begin moest ik heel wat weerstand overwinnen; Kleinduimpje tegen de reuzen zo gezegd.’

Het initiatief TassenBol deed in 2003 mee aan Duurzame Dinsdag. Caroli Buitenhuis van Green Serendipity, zoals haar bedrijf tegenwoordig heet, geeft precies aan hoe het allemaal begon. Met een toevallige ingeving in de supermarkt.

Caroli vertelt:

In 2003 overleed een goede vriendin van mij. Het voelde zo oneerlijk, een jonge vrouw kreeg niet eens de kans iets met haar leven te doen. Het deed mij nadenken over mijzelf. Ik had een dochtertje en deed van alles, maar had ik een doel, een missie?

Wat als ik oud ben en op mijn leven terugkijk, wat heb ik dan gedaan?

Ik wilde iets concreets doen, met de voeten in de klei. Mijn gedachten gingen uit naar de weeskinderen van Roemenië, daar zou ik mij belangeloos voor willen inzetten. Maar terwijl ik daarover nadacht, viel mij op hoeveel plastic ik om mij heen zag. Waarom was er zoveel plastic in de wereld én waarom had niemand het daarover? Ik besloot iets aan dat plastic probleem te doen. Maar wat…
Het kwartje viel toen ik onverwachts boodschappen deed. Ik moest een boodschappentasje kópen terwijl thuis, net als bij velen, mijn kast uitpuilde van de plastic tassen. Wat als iedereen zijn overbodige tasjes zou kunnen inleveren bij de supermarkt zodat anderen daar gratis gebruik van kunnen maken? Dan hielp ik niet alleen door hergebruik plastic afval te verminderen, maar vestigde ik tegelijkertijd de aandacht op de wijze waarop we met plastic omgingen.

Tegenwoordig klinkt dit als een heel logisch en duurzaam idee maar in 2003 was dat wel anders.

‘Ja, ik werd flink uitgelachen. “Mevrouwtje wat denkt u wel? Dan waren gister de eierdozen aan de beurt en morgen de melkpakken.” Het grappige is dat vandaag de dag inderdaad deze twee producten worden gerecycled. Maar goed, in het begin moest ik heel wat weerstand overwinnen. Kleinduimpje tegen de retail reuzen zo gezegd.’

Uiteindelijk resulteerden vele gesprekken met supermarkten in een ontwerp voor de TassenBol. Met behulp van financiering van Stichting Doen en Triodos Bank konden een aantal bollen worden gemaakt en geplaatst waarna de UVA een half jaar later een evaluatie uitvoerde. De resultaten waren zonder meer positief.
‘De landelijke media pikten het idee op en zo belden supermarkten naar mij of ze een TassenBol konden bestellen.'

Met recht de omgekeerde wereld.

Het fijne aan dit succes (naast de aandacht voor het afvalprobleem) was dat het mij onafhankelijk maakte van subsidies. Het scheelde mij veel tijd en energie die ik weer in nieuwe activiteiten kon steken. Meer en meer werd ik door overheid en bedrijven gevraagd om mee te denken over het plastic afval probleem. Ik besloot mij te richten op retail-verpakkingen en studeerde verpakkingskunde aan het verpakkingsinstituut (o.a. in samenwerking met TU-Twente).

Als eerste in Nederland richtte ik mij op biobased plastics voor verpakkingen. Want waarom fossiele grondstoffen gebruiken als we verpakkingen kunnen maken van natuurlijke materialen afkomstig uit hernieuwbare bronnen of uit reststromen (zie de website biobasedpackaging.nl voor meer informatie)

Dit klinkt eenvoudiger dan het is. Een voorbeeldje: Stel dat je supermarkt een fantastische aanbieding van wasmiddel heeft. Je koopt tien flessen voor het hele jaar. Maar wat blijkt? Halverwege de voorraad heb je alleen nog een plas wasmiddel. De flessen zijn opgelost door het vocht omdat ze gemaakt zijn van afbreekbaar materiaal. Niet handig toch?

Het is heel belangrijk om goed na te denken over welk verpakkingsmateriaal geschikt is voor het product dat erin zit zodat het product zijn kwaliteit blijft behouden. Ik adviseer bedrijven die worstelen met dit soort problemen.

Bij het adviseren kijk ik altijd naar de gehele keten: van grondstof tot en met afvalfase.

Ik bedoel daarmee dat de fabrikant niet alleen moet nadenken over zijn product en de verpakking maar ook waar de grondstoffen vandaan komen. Is het duurzaam en onder goede werkomstandigheden geproduceerd, waar gaat de verpakking na afloop heen en hoe kan het afval verwerkt worden?

Over het hele proces moet nagedacht worden, van de spreekwoordelijke boer tot afvalbedrijf. Ik breng waar wenselijk al die partijen met elkaar in contact. Inmiddels heb ik een wereldwijd netwerk opgebouwd. Dat is ook hard nodig omdat het probleem Nederland overstijgt. Of er belangenverstrengeling plaatsvindt? Nee, ik kan dit werk volkomen onafhankelijk doen omdat ik niet betaald wordt door de verpakkingsindustrie of de bioplastics industrie. Ik werk in opdracht van de brand owners, kennisinstellingen en overheid.

De rol van de politiek vind ik zo belangrijk aan Duurzame Dinsdag.

Inzenders van duurzame initiatieven zijn stuk voor stuk mensen die signaleren dat er iets mis gaat in het milieu en/of maatschappij. Zij bedenken daar zelf een oplossing voor. Het zijn mensen die met heel hun hart bezig zijn om een verandering teweeg te brengen.

Mijn tips voor de inzenders van nu?

Zorg voor een verdienmodel, anders wordt het op de lange termijn moeilijk om het vol te houden. Maar ook, blijf bij je idee. Natuurlijk luister je naar anderen en leer je daarvan, maar laat je idee niet totaal overnemen of veranderen (bijv. onder druk van geldschieters). Je kracht zit hem in waar je hart naar uitgaat, dat levert je energie op.

Wilt u meer informatie over biobased verpakken of bioplastics of wilt u gebruik maken van de expertise van Caroli of uw eigen expertise delen (met samenwerking komen we verder!)? Bezoek de website van Green Serendipity en van BiobasedPackaging.NL.

(Al het beeldmateriaal is eigendom van Green Serendipity)